6 grudnia obchodzimy Mikołajki. Święto to kojarzy się nieodłącznie z prezentami zostawionymi przez świętego Mikołaja. Kim był Święty Mikołaj? Jak obchodzą je dzieci w Polsce i różnych krajach świata?
Kim był Św. Mikołaj?
Święty Mikołaj urodził się około 270 roku i zapisał się w historii jako biskup Miry w Licji. Nie ma zbyt wiele źródeł historycznych, które przybliżałyby nam historię jego życia. Wiadomo jednak, że urodził się w Patarze (tereny obecnej Turcji) w majętnej rodzinie. Mógłby spokojnie korzystać z bogactwa, które odziedziczył po rodzicach, jednak zamiast tego zajął się pomocą ubogim, a zwłaszcza dzieciom. Najmłodszych zawsze obdarowywał jedzeniem i innymi przydatnymi im rzeczami. Jego miłosierdzie i pomoc bliźnim spowodowała, że został wybrany na biskupa. I mimo tak ważnej funkcji wciąż angażował się w pomoc ludziom - uratował od śmierci sześciu niesłusznie oskarżonych żołnierzy, a także uchronił całe miasto przed głodem, zyskując sobie sławę cudotwórcy. Święty Mikołaj czczony jest jako święty w kościele katolickim i prawosławnym. Głównym ośrodkiem jego kultu, gdzie przechowywane są także jego relikwie, jest włoska wyspa Bari.
Od kiedy obchodzimy je w Polsce?
W Polsce Mikołajki obchodzimy od X w. Święto do XIX wieku było dniem wolny od pracy. W 1969 roku w Kościele katolickim zniesiono święto, jest to już tylko tzw. wspomnienie dowolne. W polskiej tradycji Mikołaj odwiedza grzeczne dzieci w nocy z 5 na 6 grudnia i pozostawia pod ich poduszkami niewielkie drobiazgi. W różnych regionach, tradycja ta może mieć zróżnicowane formy. W Poznaniu Mikołaj wkłada prezenty do czystych butów. Jeśli takich nie ma, pozostawia „zgniłą pyrę”. Na Śląsku Cieszyńskim 6 grudnia wędrują Biali i Czarni przebierańcy, tzw. Mikołaje Beskidzcy. Biali są dobrzy i przypominają legendarną postać świętego, natomiast czarni to ich przeciwieństwa w przebraniach Cyganów, diabłów oraz niedźwiedzi. Na Kaszubach i w województwie opolskim rolę pociesznego staruszka pełni tzw. Gwiazdor.
Jak obchodzone jest w innych krajach?
W Hiszpanii Mikołaj zostawia prezenty w skarpetach zawieszonych przy łóżku lub kominku. Podobnie jest w USA z tą różnicą, że dzieci w skarpetach umieszczają listy do Mikołaja, które on zabiera, a pozostawia podarki, jakie w tych listach dzieci sobie zażyczyły. Takie listy piszą również dzieci w Niemczech, a także polskie dzieci, które zwykle swój list zostawiają na oknie i czekają na swój prezent na Boże Narodzenie.
W Belgii Mikołaj pojawia się już 5 grudnia zostawiając prezenty w butach lub koszykach, które dzieci dla niego wystawiają. Wokół domu trzeba rozłożyć siano, marchew i ziemniaki dla koni świętego, które mają się nimi pożywić na dalszą drogę.
W Niemczech Sankt Nikolaus najbardziej przypomina biskupa z Miry. Podróżuje on na ośle lub w saniach ciągniętych przez renifery. Ma ze sobą księgę, w której odnotowane są złe i dobre uczynki dzieci. Dobrym daje upominki w postaci słodyczy, orzechów i owoców, a złym zostawia w bucie lub skarpecie rózgę albo węgiel.
Holenderski Sinterklass przypływa do dzieci na statku z Hiszpanii już 5 grudnia. Ma on czarny strój, ponieważ jest brudny od sadzy z komina.
Ciekawostki o Mikołajkach:
- Mikołajki jest to polska nazwa święta, które obchodzi się ku czci św. biskupa Mikołaja z Miry.
- Do XIX wieku mikołajki były dniem wolnym od pracy.
- Tradycyjnym mikołajkowym podarkiem dla dzieci w Holandii są czekoladowe litery.
- Osoba, która przynosi prezenty, ma wiele imion, zależnie od państwa i tradycji.
- Rudolf i jego czerwony nos został wymyślony na potrzeby marketingowe w 1939 roku. Sieć domów towarowych Montgomery Ward zleciła stworzenie opowieści, która zwiększy świąteczne obroty.
- W Austrii Świętemu Mikołajowi towarzysz Krampus – pół-kozioł, pół-demon, który ma karać dzieci, które są niegrzeczne. W Holandii zaś jego pomocnik to Zwarte Piet (Czarny Piotruś)
Życzymy udanych mikołajek!!!
Opracował:
Samorząd Uczniowski
