Kolęda pierwotnie radosna pieśń noworoczna, która współcześnie przyjęła powszechnie formę pieśni bożonarodzeniowej (nawiązującej do świąt Bożego Narodzenia). Termin kolęda wywodzi się prawdopodobnie od łacińskiego słowa „calendae” i oznacza "pierwszy dzień miesiąca". Utrzymywana najczęściej w konwencji religijnej, początkowo wywodząca się z tradycji ludowej, w późniejszym okresie komponowana jest również przez wielu wybitnych kompozytorów. Odmiana kolędy o wątkach zaczerpniętych z życia codziennego nazywana jest pastorałką, która w odróżnieniu od kolędy we współczesnym, potocznym tego słowa rozumieniu, nie jest wykorzystywana w chrześcijańskich nabożeństwach religijnych ze względu na swój świecki charakter.
Według tradycji chrześcijańskiej autorem pierwszej kolędy był św. Franciszek z Asyżu i była ona śpiewana w zorganizowanej przez niego szopce. Najstarsza polska kolęda to Zdrów bądź królu anielski z 1424 roku.
Najsłynniejszą kolędą na Świecie jest Cicha noc, którą przetłumaczono na ponad 300 języków i dialektów.
Najsłynniejsze polskie kolędy to:
- Bóg się rodzi. Bóg się rodzi, moc truchleje, ...
- Cicha noc, święta noc. Cicha noc, święta noc. ...
- Dzisiaj w Betlejem. Dzisiaj w Betlejem, dzisiaj w Betlejem wesoła nowina, ...
- Gdy się Chrystus rodzi. Gdy się Chrystus rodzi i na świat przychodzi, ...
- Gdy śliczna Panna. ...
- Jezus malusieńki. ...
- Oj, maluśki, maluśki. ...
- Pójdźmy wszyscy do stajenki.
Opracował SU